14 okt Leiderschap vergt lef
Vorige week gaf ik de teamtraining/leiderschapstraining “Hakken uit het zand!”. Voor een grote groep winkelmanagers en de staf van een landelijke juweliersketen (nee, niet die ene die net failliet is gegaan). Het ging over samenwerken in teams. We werkten met 4 groepen tegelijk. Omdat ik geloof dat je samenwerken leert door echt samen te werken zetten we de teams aan het werk in de zandbak. Niet om zandkastelen te bouwen maar om met elkaar een beachvolleybal zo lang mogelijk in de lucht te houden. Het ging er niet om welk team het beste was maar welk team het best en het snelst kon leren. 3 teams gingen hartstikke goed, ze pasten de effeqt STOP en FOCUS technieken goed toe. Dat is altijd mooi om te zien. Hoe een team snel leert, steeds gemotiveerder raakt, veel plezier heeft en steeds beter presteert. En dat deelnemers ervaren dat ze meer kunnen dan ze dachten. Maar één team bleef duidelijk achter. Het liep niet. Geen plezier, geen prestatie, geen motivatie. Het ging zelf steeds slechter. Niemand nam de leiding, iedereen ging op zijn of haar eigen manier met de situatie om. De een ging de clown uithangen, de ander deed teveel haar best. Sommige teamleden deden steeds minder mee. Een van de teamleden die in het dagelijks leven leidinggevende was ging letterlijk de baas spelen. Daar werd het nog slechter van. Van toepassen van STOP en FOCUS was niets meer over gebleven. Op een gegeven moment pakte één van de teamleden de bal. Ze zei: “Mag ik iets zeggen?” “Ik wil iets kwijt. Ik vind het totaal niet leuk meer. Om me heen zie ik andere teams die het heel goed doen en wij bakken er niets van. Ook merk ik dat ik denk dat ik het niet kan en dat ik nog meer verkramp als het niet lukt. Ik zie ieder van jullie ook worstelen, trouwens. Dit gaat zo niet. We moeten het anders aanpakken.” De rest van de groep luistert ademloos toe. Want zij is normaal helemaal niet degene die het heft in handen neemt. Zij is meer het verlegen type dat eerder naar een assertiviteitstraining wordt gestuurd dan naar een leiderschapstraining. Haar STOP werkt wonderbaarlijk goed. De vraag is hoe het beter kan. “Gewoon door niet bezig te zijn met het resultaat maar met het proces, door de focusoefening te doen.” antwoord ik. Het team gaat ermee aan de slag. Het werkt niet direct maar wanneer ze even volhouden blijkt dat ze plotseling een sprong maken in hun prestaties. Iedereen doet mee, ze moedigen elkaar aan, het team is blij en…. er wordt echt beter gepresteerd. In de evaluatie komt naar voren dat iedereen de eigen ruispatronen in het volleybaloefeningetje herkent en terugziet in de eigen werkpraktijk. Ook dankt het team het teamlid dat voor een ommekeer heeft gezorgd. Zij heeft het tij doen keren. Zij heeft het lef gehad om in te grijpen en iets te doen. Dat noem ik pas echt leiderschap. Leiderschap zit in een klein hoekje. De vraag is hoe je het eruit krijgt…